ภายใต้โลกใบเดียวกัน แต่การใช้ชีวิตภายใต้โลกใบเดียวกันนี้ล้วนมีความแตกต่างอย่างเห็นได้ชัดเจน ดังจะเห็นได้จากสารคดีเรื่อง “หญิงสาวกับลูกนกขุนทอง” ซึ่งสะท้อนความแตกต่างของการใช้ชีวิตในเมือง ชนบท และป่า ในเรื่องนี้ การใช้ชีวิตในป่าของคู่รักที่อาศัยอยู่อย่างเงียบสงบแต่กลับมีความยากลำบากในการหาอาหาร ยารักษาโรค และความสะดวกสบาย
สารคดีเรื่อง “หญิงสาวกับลูกนกขุนทอง” ถ่ายทอดประสบการณ์การใช้ชีวิตในป่าของผู้เขียน เสกสรรค์ ประเสริฐกุล ผ่านตัวละคร “ผม” ซึ่งกล่าวถึงชีวิตของคู่รักที่อาศัยอยู่ในผืนป่าแห่งหนึ่ง ทั้งคู่มีความสุขแต่ก็ต้องการเพิ่มสีสันให้ชีวิตโดยการเลี้ยงสัตว์ไว้เป็นเพื่อน หรือเรียกว่า “ลูกสมมุติของเราสองคน” เพื่อเพิ่มความสุขให้ชีวิตภายใต้ความสงบของผืนป่าอันกว้างใหญ่
ในเนื้อเรื่องผู้เขียนสะท้อนถึงความต้องการของมนุษย์ในการมีสัตว์เลี้ยงเพื่อเป็นเพื่อน แม้ว่าจะมีคนรักอยู่แต่ก็ยังมีความโดดเดี่ยว และการเลี้ยงสัตว์เป็นการเพิ่มความสุขให้ชีวิต ดังจะเห็นได้จากประโยคที่ว่า
“ชีวิตป่ามีความสงัดสุข แต่ก็แฝงไปด้วยความรันทดบางอย่างที่ไม่จำเป็นต้องเป็นความทุกข์ มันเหมือนกับการที่เรานั่งอยู่คนเดียวในสวนสาธารณะ ครุ่นคิดถึงอะไรสักอย่างพอให้น้ำตาคลอ ไม่ต้องการคำทักทายจากผู้คนที่ผ่านไปมา แต่ก็อยากมีนกสักตัวมาเกาะกิ่งไม้ใกล้ ๆ”
จากนั้นผู้เขียนเสนอสัตว์เลี้ยงตัวที่สามให้กับคู่รัก ซึ่งคือลูกนกขุนทองที่ยังเลียนเสียงคนไม่ได้แต่ขี้อ้อนเหมือนเด็กอ่อน ผู้หญิงในเรื่องรับมันเป็นสมาชิกใหม่ของครอบครัวด้วยความเต็มใจ และเลี้ยงจนเติบโตขึ้น
ในตอนหนึ่งของเรื่องกล่าวถึงการขลิบปีกนกขุนทองเพื่อป้องกันไม่ให้มันบินไปไหน สะท้อนถึงความรักของมนุษย์ที่ใช้อย่างผิดวิธี การขลิบปีกนกทำให้นกไม่สามารถบินได้เมื่อชีวิตตกอยู่ในอันตราย และในตอนสุดท้ายพบว่านกขุนทองถูกแมวกัดจนตาย สะท้อนให้เห็นว่าเมื่อตกอยู่ในสถานการณ์อันโหดร้าย นกขุนทองไม่สามารถบินหนีไปได้เพราะปีกถูกขลิบจากความรักของมนุษย์
สารคดี “หญิงสาวกับลูกนกขุนทอง” เป็นการสะท้อนชะตากรรมชีวิตของคนและสัตว์ที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน มนุษย์นำสัตว์มาเลี้ยงเพื่อเพิ่มความสุขในชีวิต แต่กลับกำหนดชะตาชีวิตของสัตว์อย่างไม่รู้ตัว การขลิบปีกนกขุนทองจนไม่สามารถบินได้เมื่อต้องเผชิญกับอันตราย เป็นการฝืนกฎธรรมชาติของป่า และนำมาซึ่งความสูญเสียในที่สุด
เมื่อเกิดการสูญเสียสิ่งที่รัก ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตามล้วนทำให้เกิดความทุกข์ เสียใจ ร้องไห้ และกลายเป็นความทรงจำที่โหดร้ายผ่านการกำหนดชะตากรรมชีวิตของมนุษย์ แต่สิ่งเหล่านี้ทำให้เข้าใจสัจธรรมของชีวิต คือ เกิดขึ้น พบกัน และจากลาในที่สุด
ดังนั้น เรื่อง “หญิงสาวกับลูกนกขุนทอง” เป็นสารคดีที่มีเหตุการณ์ไม่ซับซ้อน ควรค่าแก่การอ่าน เมื่ออ่านจบจะได้รับข้อคิดและมุมมองของชีวิตที่มองเห็นชะตากรรมชีวิตที่แตกต่างของมนุษย์และสัตว์ เข้าใจธรรมชาติและสัจธรรมของชีวิต
หญิงสาวกับลูกนกขุนทอง : ชะตากรรมชีวิตที่แตกต่าง
บทวิจารณ์โดย ชลยาดา ผลเจริญ
โครงการ อ่าน เขียน เรียนรู้ สู่ งานวิจารณ์ ปีที่ 10