...รถหุ้มเกราะเอียงวูบสั่นสะเทือนไปทั้งคันผมบอกกับตัวเองเบา ๆ ว่าสงครามอีกครั้งได้เปิดฉากของมันขึ้นแล้ว...
สะพานขาด กล่าวถึงเรื่องราวของทหารชายคนหนึ่งที่ได้รับหมอบหมายให้ออกเดินทางด้วยรถหุ้มเกราะ โดยในระหว่างที่เดินตัวเขาจะนึกอดีตสลับสิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้น จนหยุดอยู่ที่ด้านหน้าของสะพานที่ถูกทำลายจนขาดเป็นสองฝั่ง
การบังคับเด็กด้วยความรุนแรง
เนื้อหาแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่าพ่อแม่มีการบังคับลูก ๆ เพื่อให้ทำในสิ่งที่พวกเขาต้องการให้ลูกปฏิบัติตาม ไม่จะเป็นการบังคับให้ลูก ๆ ทำบุญตักบาตรในทุก ๆ เช้า และการบังคับให้ลูก ๆ สวดมนต์ เป็นต้น โดยไม่แม้แต่จะถามความสมัครใจหรือความต้องการของเด็ก ๆ พิจารณาได้จากข้อความต่อไปนี้
เมื่อพระมาถึง เราจะชวนกันแอบอยู่หลังแม่และจ้องมองพระอย่างเอาจริง พระไม่พูดอะไรสักคำ ยืนก้มหน้า เปิดฝาบาตรให้แม่ตักข้าวใส่ เราถูกบังคับให้ไหว้พระทุกเช้า แต่เมื่อพระไปแล้ว เราก็ชวนกันเดินก้มหน้าเลียนแบบพระ แล้วหัวเราะให้กันคึกคัก
ที่บ้านมีหิ้งพระจัดไว้เป็นที่เป็นทางตรงระเบียง ทุกค่ำพ่อจะบังคับให้เราสวดมนต์ นอกจากครอบครัวของเราแล้ว ยังมีครอบครัวของป้าเคล้าและยายนุ่นที่บ้านติดกันมาร่วมด้วย โดยมีพ่อเป็นคนนำสวด เป็นช่วงเวลาเดียวของวันที่เด็ก ๆ อย่างพวกเราเบื่อหน่ายมาก หลายครั้งที่ผมแกล้งนอนป่วย แต่ไม่มีใครเชื่อ (หน้าที่ ๑๒๓ ย่อหน้าที่ ๑-๓)
การบังคับเด็ก ๆ ด้วยวิธีการที่รุนแรง เมื่อเด็ก ๆ เหล่านั้นโตขึ้น แม้พ่อแม่จะไม่ได้บังคับพวกเขาอีกแล้ว แต่ผู้วิจารณ์กลับยั่งคงเก็บนำภาพของอำนาจบางอย่างที่ยังกดบังคับให้พวกเขาทำตาม แม้จะรู้ตัวหรือไม่รู้ตัว จากย่อหน้าที่ว่าเมื่อผมได้กลับไปเยี่ยมบ้านในครั้งหนึ่ง พานพบกับความเงียบเหงาที่ปกลุมอยู่ทุกอณูของบ้าน ผมรู้สึกว่ามันได้แผ่อาณาเขตออกไปคลุกท้องทุ่งทั้งหมดเสียด้วยซ้ำ พ่อไม่ได้บังคับให้ผมต้องสวดมนต์อีก แต่ผมก็เต็มใจที่จะเข้าไปนั่งพับเพียบพนมมืออยู่เงียบ ๆ เสียงของพ่อหนุ่มเศร้า ผมออกมานั่งพิงเสา มองฝ้าความมืดออกไปยังท้องทุ่งเมื่อการสวดมนต์เสร็จสิ้นลงมองฝ้าออกไปยังถนนขรุขระและขอบคันนาที่เราเคยสมมุติสงครามขึ้นมาด้วยกัน
(หน้าที่ ๑๒๘ ย่อหน้าที่ ๒)
ท้ายสุดนี้ จากเรื่องราวที่ถูกแสดงออกมานั้นได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของสถาบันครอบครัวเป็นอย่างยิ่ง การบังคับเด็ก ๆ ด้วยความรุนแรง นั้นไม่ได้ส่งผลถึงแค่วัยเด็ก แต่ส่งผลไปยังอนาคตถึงสิ่งที่พวกเขาจะเป็นอีกด้วย
ความรุ่นแรงภายในครอบครัว 'สะพานขาด'
บทวิจารณ์โดย นายดบัสวิน อนุสา
โครงการ อ่าน เขียน เรียนรู้ สู่ งานวิจารณ์ ปีที่ 10
