บนถนนคลองกระแชง ชุมชนเก่าริมแม่น้ำเพชรบุรี เป็นที่ตั้งของบ้าน ครูมนัส จรรยงค์  นักเขียนชาวไทย ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็น "ราชาเรื่องสั้นของเมืองไทย " บ้านหลังนี้ได้รวบรวมผลงานบางส่วน ของคุณมนัส จัดแสดงไว้พร้อมกับประวัติให้ผู้ที่สนใจได้ลองเข้ามาเยี่ยมชม และเป็นแรงบันดาลใจ ให้สำหรับผู้ที่อยากเป็นนักเขียน

               คุณมนัส เกิดเมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2450 ที่จังหวัดเพชรบุรี เป็นบุตรคนโตในจำนวนพี่น้องรวม 10 คน ของนายผ่องและนางเยื้อน  จรรยงค์  เดิมบิดามีภูมิลำเนาแถวสะพานเจริญพาศน์ ธนบุรี  รับราชการเป็นผู้ช่วยอัยการที่เรียกกันว่า “แพ่งอัยการ” ภายหลังไปเป็นทนายความอยู่ที่จังหวัดเพชรบุรี ส่วนมารดาเป็นบุตรสาวของผู้พิพากษาที่ 2 ในจังหวัดเพชรบุรี        

               การศึกษา เริ่มเรียนหนังสือกับมารดาที่บ้านตั้งแต่อายุ 3 - 4 ขวบ เข้าโรงเรียนครั้งแรกที่โรงเรียนคามวาสี ต่อมาย้ายมาเรียนโรงเรียนประจำจังหวัดเพชรบุรีถึงชั้นมัธยมปีที่ 2 บิดาก็นำเข้ามากรุงเทพฯ มาฝากให้อยู่บ้านเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) เข้าเรียนที่โรงเรียนสุขุมาลัยแล้วย้ายมาต่อที่โรงเรียนบ้านสมเด็จเจ้าพระยา ระหว่างนั้นชอบเล่นกีฬาและดนตรี ได้ชื่อว่าเป็นนักฟุตบอลที่มีความสามารถคนหนึ่ง     

               การทำงาน หลังจากลาออกจากโรงเรียนไปสมัครเป็นนักแสดงกายกรรมในคณะ 'เป้ง เทียม'ซึ่งเป็นนักพลศึกษาจากโรงเรียนเทพศิรินทราวาส เขาออกแสดงไปตามงานรื่นเริงต่าง ๆ อยู่ระยะหนึ่ง จึงเลิก เดินทางกลับบ้านเดิมที่เพชรบุรี ประมาณพ.ศ. 2471 สมัครเข้าทำงานเป็นเสมียนไต่สวนประจำอำเภอ ขณะเดียวกันก็เป็นครูสอนดนตรีไทย มีวงดนตรีออกแสดงหารายได้ ชื่อเสียงความสามารถของเขาขจรกระจายไปทั่วเมืองเพชรบุรี จนเจ้าเมืองให้ไปเป็นครูสอนดนตรีแก่ลูกสาว ซึ่งต่อมารักใคร่ชอบพอกันจนกลายมาเป็นคู่ชีวิตในที่สุด

               พ.ศ.2472  ได้เริ่มเขียนเรื่องสั้นชื่อ “สวรรค์ครึ่งเดือน” เป็นครั้งแรก ใช้นามปากกา “อ.มนัสวีร์” มีความหมายว่า “อ้อมผู้กล้าหาญ” แล้วส่งให้หนังสือพิมพ์เดลิเมล์วันจันทร์” แต่ ป.บูรณปกรณ์ ได้เปลี่ยนชื่อให้เป็น  'คู่ทุกข์คู่ยาก' ในเดือนมิถุนายน 2473  ในปีเดียวกันนั้นได้สมรสกับอ้อม บุนนาค เดินทางเข้ากรุงเทพฯ เข้าประจำกองบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ 'หลักเมือง' และเขียนเรื่องรักโศกเล่มละ 10 สตางค์ โดยใช้นามปากกา “อ.มนัสวีร์” และ “ฤดี จรรยงค์” อยู่ในแวดวงนักเขียนนักหนังสือพิมพ์อยู่ช่วงหนึ่งก่อนออกไปรับหน้าที่เป็นผู้จัดการร้านค้าแบบสหกรณ์ที่ทัณฑนิคมจังหวัดยะลา หลังจากกลับมาทำหนังสือพิมพ์ ประชามิตร-สุภาพบุรุษ อีก แล้วย้ายประจำกองบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ 'นิกร'กระทั่งเปลี่ยนชื่อเป็น 'สยามนิกร' ก่อนออกมาเป็นนักเขียนอย่างเดียว นามปากกาที่เขาใช้คือ อ. มนัสวีร์, ฤดี จรรยงค์ และรุ่ง น้ำเพชร เขาเขียนเรื่องสั้นมาไม่ต่ำกว่า 1,000 เรื่อง นวนิยายอีกประมาณ 20เรื่อง เรื่องสั้น 'จับตาย' ได้รับการคัดเลือกจากสมาคมภาษาและหนังสือแห่งประเทศไทย แปลเป็นภาษาอังกฤษและตีพิมพ์ในหนังสือ 'ชุมนุมบทประพันธ์แห่งเอเชีย' ของสมาคมนักเขียนแห่งออสเตรเลีย(The Followship of Australian Writers)  เมื่อปีพ.ศ. 2501  เรื่องสั้น 'ซาเก๊าะ' ได้รับการคัดเลือกตีพิมพ์เป็นหนังสืออ่านนอกเวลาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายของกระทรวงศึกษาธิการ นอกจากนั้น เมื่อปี พ.ศ. 2528 สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทยได้ยกย่องมนัส จรรยงค์เป็น 1 ใน 15ของนักเขียนเรื่องสั้นดีเด่นเนื่องในวาระครบ 100 ปีเรื่องสั้นไทย นอกจากนั้น มนัส จรรยงค์ยังเป็นนักเขียนสารคดีที่มีความสามารถคนหนึ่ง ที่สร้างชื่อเสียงให้เขาคือเรื่อง 'ข้าพเจ้าเป็นบ้าไป 36 ชั่วโมง'

               มนัส จรรยงค์ ใช้ชีวิตครอบครัว มีบุตรดัวยกัน 5 คน คือ อมรา วิไลเกษม มัทนา บุนนาค , มนู  จรรยงค์ , อาณัติ  จรรยงค์  และอ้อมน้อย ทวีศักดิ์สกุล  ในช่วงปลายชีวิต ต้องเข้าออกโรงพยาบาลหลายแห่งหลายครั้งหลายหน ครั้งสุดท้ายไปพักรักษาตัวอยู่ที่โรงพยาบาลชลประทานปากเกร็ด นนทบุรี จนกระทั่งถึงแก่กรรมด้วยโรคตับเมื่อวันอาทิตย์ที่ 7 พฤศจิกายน พ.ศ.2508 รวมอายุได้ 58 ปี กับ 5 เดือน

นามปากกา

               - อ. มนัสวีร์, ฤดี จรรยงค์ และรุ่ง น้ำเพชร

งานเขียนครั้งแรก

-    เรื่องสั้นเรื่องแรก 'คู่ทุกข์คู่ยาก' ได้ตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์ 'เดลิเมล์วันจันทร์'  เดือนมิถุนายน 2473 ใช้นามปากกาว่า 'อ. มนัสวีร์'

ผลงานรวมเล่ม

   นวนิยาย

-    กันยาเทวี

-    เกิดในกระท่อม

-    ฉมวกเหล็ก

-    ดอกแคแดง

-    เทพธิดามือ

-    ธาตุแค้น

-    ประตูทอง

-    ไฟปรารถนา

-    มรสุม

-    ล่องมนุษยโลก

-    เล่ห์โลกีย์

-    เลือดอัสดร

-    สามทมิฬ

-    สายนที

-    แสนแค้น

-    แสนงอน

-    เหยื่ยวทะเล

-    เหยื่อโลกีย์

-    อาชญากรรม

-    จำแลง ฯลฯ

   รวมเรื่องสั้น

-    เกิดกลางนา

-    คนกรุง

-    คืนวันหนึ่งที่ถนนตะแลงแกง

-    งิ้วไม่มีหนาม

-    จอมขวาน

-    จับตาย

-    ชายเฟือย

-    ซาเก๊าะ

-    ซึงผี

-    เฒ่าลอยลม

-    เฒ่าเสเพล

-    เฒ่าโลกีย์

-    ดอกรัก

-    เหนือหลุมศพ

-    ทะเลวน

-    ทะเลหลับ

-    มือเสือ

-    สลัดเครา

-    สินในเลือด

-    ยาสั่ง

-    เลือดลูกทุ่ง

-    อ้ายแสนเป็นโจร ฯลฯ

   สารคดี

-    ข้าพเจ้าเป็นบ้าไป 36 ชั่งโมง

-    เดินดลโหนรถเมล์

-    ฝันร้ายในชีวิตของข้าพเจ้า(เรียบเรียงจากบันทึกความทรงจำของพระยาสุรพันธเสนี)ฯลฯ

ปัจจุบัน

-    ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน 2508

บ้านคุณมนัส จรรยงค์ ตั้งอยู่บนถนนคลองกระแชง ติดกับวัดพลับพลาชัย ใกล้กับลานสุนทรภู่