10 นวนิยายไทยสุดสตรองของประพันธ์สาส์น

1. กรุงแตก ยศล่มแล้ว ผู้แต่ง/แปล : สุจิตต์ วงษ์เทศ
เป็นนวนิยายอิงเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ไทยช่วงก่อนเสียกรุงครั้งที่ 2 ซึ่งว่าด้วยเรื่องราวของผู้คนหลากชนชั้น ที่ต้องใช้ชีวิตให้อยู่รอดในช่วงที่บ้านเมืองเกิดศึกสงคราม ถูกรุกล้ำอธิปไตยจากพวกพม่าข้าศึก ท้ายที่สุดแล้วก็จบลงด้วยการสูญเสียเอกราชบ้านเมืองของเรา แต่ถึงแม้เรื่องนี้จะพูดถึงเรื่องการทำศึกสงคราม แต่ผู้เขียนก็ไม่ได้มุ่งนำเสนอแต่ภาพของความหดหู่ น่าหวาดกลัว ของการทำศึกสงคราม หรือการปลุกใจให้รักให้หวงแหนในแผ่นดินอันเป็นเพียงอาณาเขตบอกที่ตั้งความมีอยู่แต่เพียงเท่านั้น ทว่าผู้เขียน สุจิตต์ วงษ์เทศ สามารถถ่ายทอดเรื่องราวของสงครามได้อย่างงดงามและมีเสน่ห์ยิ่งในวิถีที่แตกต่าง ด้วยการบรรจงสอดแทรกรายละเอียด เกร็ดเล็กเกร็ดน้อยทางวัฒนธรรมที่คนทั่วไปไม่ค่อยได้รู้นัก ผสานรวมเข้ากับการดำเนินเรื่องราวแต่ละช่วงแต่ละตอนได้อย่างละเอียดลออและแนบเนียน อีกทั้งการเสนอปัญหาของความเป็นคน ทั้งเรื่องการแย่งชิงอำนาจ การเอารัดเอาเปรียบ การข่มเหงรังแกผู้อ่อนแอกว่า ฯลฯ ผู้เขียนก็สามารถนำเสนอออกมาได้อย่างกลมกลืนกันไปตลอดตั้งแต่เริ่มต้นจนกระทั่งจบเรื่อง ซึ่งรายละเอียดต่างๆ เหล่านี้ ช่วยสะท้อนให้ผู้อ่านเห็นถึงวิถีชีวิตของผู้คน ณ ห้วงยามนั้น ได้เป็นอย่างดี ยิ่งเมื่อท่านผู้อ่านเสพรับรสความและรสวรรณศิลป์จากเรื่องนี้โดยสมบูรณ์แล้ว ก็คงจะมีประเด็นให้ขบคิดอย่างเข้าใจกันได้ว่า เพราะศึกในหรือศึกนอกกันแน่ที่ทำให้ “กรุงแตก ยศล่มแล้ว”