ที่มาของรางวัลซีไรต์ รางวัลซีไรต์ ( S.E.A. Write) ได้เริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. 2522 โดยความคิดริเริ่มจากฝ่ายบริหารของโรงแรมโอเรียลเต็ลในขณะนั้น และ ได้รับความร่วมมือจากหลายองค์กรอย่างกลุ่มอิตัลไทย การบินไทย และธนาคารกรุงเทพ ต่อมาได้มีผู้ร่วมสนับสนุนรายอื่นๆได้ทยอยกันเข้าร่วม โดยรางวัลนี้มีชื่อเป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษเต็มๆ ว่า รางวัลวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน Southeast Asian Writers Award (S.E.A. Write)
โดยในครั้งเริ่มต้นนั้นมี 5 ประเทศที่เข้าร่วมคือ อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ และ ไทย ต่อมาได้มีสมาชิกเพิ่มอีก 5 ประเทศ คือ บรูไน เวียดนาม ลาว เมียนมาร์ และ กัมพูชา จนครบ 10 ประเทศ รางวัลซีไรต์ นั้นมี จุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริม สนับสนุน เชิดชูนักเขียนในกลุ่มประเทศอาเซียน โดยมอบรางวัลให้แก่ทุกประเทศสมาชิกในกลุ่ม แต่ประเทศเมียนมาร์นั้นจากสถานการณ์ภายในประเทศทำให้งดส่งผู้เข้ารับรางวัลมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2544 เป็นต้นมา
รางวัลซีไรต์ นั้นเป็นรางวัลเดียวในโลกที่มอบรางวัลแก่นักเขียนจากหลายประเทศภายในภูมิภาค และเป็นรางวัลที่ได้รับการยกย่องในแวดวงวรรณกรรมทั่วโลก อีกทั้งยังสร้างชื่อเสียงให้กับประเทศไทยในฐานะที่เป็นเจ้าภาพก่อตั้งรางวัลนี้ขึ้นด้วย
สำหรับประธานคณะกรรมการดำเนินงานคัดเลือกและตัดสินรางวัลซีไรต์ในประเทศไทยพระองค์แรกคือพระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าเปรม บุรฉัตร ผู้ทรงรอบรู้ในเชิงอักษรศาสตร์อย่างลึกซึ้งและกว้างขวาง ทำให้พระองค์ได้รับความร่วมมืออย่างดีจาก สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย และสมาคมภาษาและหนังสือแห่งประเทศไทย มาร่วมคัดเลือกผลงานที่ได้รับรางวัลและสร้างมาตรฐานไว้อย่างดีเยี่ยมให้เป็นที่ยอมรับทั่วกันทุกวงการวรรณกรรมของประเทศไทยว่าเป็นรางวัลที่มีมาตรฐานดีเยี่ยม
บทความโดย ณิชกมล เตชะงามสุวรรณ
