ศ.ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ เกิดเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2483 ที่กรุงเทพมหานคร ในครอบครัวคนไทยเชื้อสายจีน ซึ่งเจ้าตัวมักเรียกตัวเองว่าเป็น จ.ป.ล. (เจ๊กปนลาว-มาจากการที่เป็นคนจีนที่เกิดในเชียงใหม่ซึ่งมีวัฒนธรรมร่วมกับลาว) หลังเรียนจบ เข้ารับราชการในตำแหน่งอาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และได้ลาศึกษาต่อระดับปริญญาเอก ณ มหาวิทยาลัยมิชิแกน สหรัฐอเมริกา จนสำเร็จในปี พ.ศ. 2519 กลับมารับราชการตามเดิม จนได้รับตำแหน่งศาสตราจารย์โดยวิธีพิเศษ และเข้าโครงการลาเกษียณอายุราชการก่อนกำหนดในพ.ศ. 2543 หลังจากสิ้นภาระการสอนในระบบมหาวิทยาลัยปกติ ปัจจุบัน ยังคงเป็นผู้มีส่วนสำคัญในการแสดงความคิดสู่สังคมผ่านมหาวิทยาลัยเที่ยงคืน ซึ่งได้บุกเบิกมาก่อนหน้านี้แล้ว และผ่านรูปแบบบทความทางหนังสือพิมพ์ นิตยสารอยู่เป็นประจำ ในการลงประชามติรับร่างธรรมนูญปี พ.ศ. 2550 ศ.ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์เป็นผู้หนึ่งที่ไม่เห็นด้วยกับร่างรัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าว

นิธิ เอียวศรีวงศ์ ถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคมะเร็งปอด เมื่อวันที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2566 เวลา 11:47 น. ที่โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ สิริอายุ 83 ปี ทั้งนี้ เขาได้บริจาคร่างกายให้โรงพยาบาลดังกล่าวด้วย