คีตราชนิพนธ์

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระราชปรีชาญาณในเรื่องของดนตรี ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองเพลงตั้งแต่ยังทรงเป็นสมเด็จพระอนุชาธิราช รวมบทเพลงพระราชนิพนธ์ทั้งสิ้น 48 เพลง เพลงที่ทรงพระราชนิพนธ์ทำนอง และคำร้องภาษาอังกฤษด้วยพระองค์เอง มี 5 เพลง คือ "Echo", "Still on My Mind", "Old-Fashioned Melody", "No Moon" และ "Dream Island" นอกจากนี้ มีเพลงที่ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองขึ้นภายหลังใส่ในคำร้องที่มีผู้ประพันธ์ไว้แล้ว คือ ความฝันอันสูงสุด เราสู้ และ รัก

ในยุคแรก หลังจากที่เพลงพระราชนิพนธ์มีทำนองและคำร้องสมบูรณ์แล้ว จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ครูเอื้อ สุนทรสนาน นำไปบรรเลงในวงดนตรีกรมโฆษณาการหรือวงสุนทราภรณ์ เพื่อให้แพร่หลายทั่วไป ปรากฏว่าหลายเพลงกลายเป็นเพลงยอดนิยมทั้งในหมู่ชาวไทยและชาวต่างประเทศ

ต่อมาในระยะหลังพระองค์มีพระราชกรณียกิจมากมาย ทำให้พระองค์ทรงไม่มีเวลาที่จะทรงพระราชนิพนธ์เพลงใหม่ๆออกมา เพลงสุดท้ายที่พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์ออกมาคือเพลง "เมนูไข่" เป็นเพลงแนวสนุกสนาน เนื้อร้องโดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานเป็นของขวัญวันพระราชสมภพครบ 72 พรรษาแด่ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาส ราชนครินทร์ เมื่อ พ.ศ. 2538

มีผู้กล่าวไว้ว่า " พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงงานเป็นกิจวัตรหลัก เป็นที่น่าพิศวงยิ่งนัก แม้พระองค์จะทรงมีภารกิจต่างๆ มากมาย แต่พระองค์ก็ยังทรงมีเวลาสร้างสรรค์พระราชนิพนธ์ทางดนตรี ที่มีความไพเราะไว้มาก ซึ่งยังติดตรึงใจปวงชนชาวไทยตลอดมา "

1. แสงเทียน (Candlelight Blues)
2. ยามเย็น (Love at Sundown)
3. สายฝน (Falling Rain)
4. ใกล้รุ่ง (Near Dawn)
5. ชะตาชีวิต (H.M. Blues)
6. ดวงใจกับความรัก (Never Mind the Hungry Men's Blues)
7. มาร์ชราชวัลลภ (Royal Guards March)
8. อาทิตย์อับแสง (Blue Day)
9. เทวาพาคู่ฝัน (Dream of Love Dream of You)
10. คำหวาน (Sweet Words)
11. มหาจุฬาลงกรณ์ (Maha Chulalongkorn)
12. แก้วตาขวัญใจ (Lovelight in My Heart)
13. พรปีใหม่
14. รักคืนเรือน (Love Over Again)
15. ยามค่ำ (Twilight)
16. ยิ้มสู้ (Smiles)
17. มาร์ชธงไชยเฉลิมพล (The Colours March)
18. เมื่อโสมส่อง (I Never Dream)
19. ลมหนาว (Love in Spring)
20. ศุกร์สัญลักษณ์ (Friday Night Rag)
21. Oh I say
22. Can't You Ever See
23. Lay Kram Goes Dixie
24. ค่ำแล้ว (Lullaby)
25. สายลม (I Think of You)
26. ไกลกังวล (When), เกิดเป็นไทยตายเพื่อไทย
27. แสงเดือน (Magic Beams)
28. ฝัน (Somewhere Somehow), เพลินภูพิงค์
29. มาร์ชราชนาวิกโยธิน (Royal Marines March)
30. ภิรมย์รัก (A Love Story)
31. Nature Waltz
32. The Hunter
33. Kinari Waltz
34. แผ่นดินของเรา (Alexandra)
35. พระมหามงคล
36. ยูงทอง
37. ในดวงใจนิรันดร์ (Still on My Mind)
38. เตือนใจ (Old-Fashioned Melody)
39. ไร้เดือน (No Moon), ไร้จันทร์
40. เกาะในฝัน (Dream Island)
41. แว่ว (Echo)
42. เกษตรศาสตร์
43. ความฝันอันสูงสุด (The Impossible Dream)
44. เราสู้
45. เรา-เหล่าราบ ๒๑ (We-Infantry Regiment 21)
46. Blues for Uthit
47. รัก
48. เมนูไข่